کد مطلب:14331 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » احكام

در صورتي كه مهريه زن بر ذمه شوهرش باشد و زن فوت كند و ورثه اش همسر (زوج ) و فرزند يافرزندان و پدر و مادر زن باشند آيا همسر زوجه از مهريه ارث مي برد يا خير؟

براي ثبوت ارث براي زوج از اموال زوجه ، لازم است شرايط خاصي فراهم باشد و موانع قانوني و شرعي نيز موجود نباشد; از جمله شرايط عبارتند از:
ــ زوجيت با عقد دائم باشد نه منقطع ، كه در عقد منقطع به حكم ماده 940 قانون مدني مسأله توارث منتفي است . در تحرير الوسيله آمده است : «يشترط في التوارث بالزوجيه ان يكون العقد دائما فلا توارث في الانقطاع ... .»1
ــ وجود مال براي زوجه ، در ماده 946 قانون مدني آمده است : «زوج از تمام اموال زوجه ارث مي برد...» و«اموال » در اين ماده شامل مطالبات زوج نيز مي باشد چون اين ماده در مقام بيان تمام اموري است كه زوجين ازيكديگر ارث مي برند و موارد ارث زوجه از زوج را در دو مورد آورده است و در مورد ارث زوج از زوجه محدوديتي نياورده است و روشن است مطالبات هر شخصي از اموال او به حساب مي آيد و حتي از ديه اي كه به مورث تعلق گرفته است و از حق خيار در معاملات (م . 445 ق .م ) نيز ارث مي برد.
علاوه بر اين ، موانع ارث نيز در اين جا موجود نيست مانند لعان (م . 812 ق .م ) و كفر زوج (م . 881 ق .م ) وقتل مورث توسط وارث (م . 880 ق .م ) و چنانچه مهر بودن دين از موانع ارث آن براي زوج تلقي مي گشت به طور حتم در فقه و قانون گفته مي شد. چون هم در فقه و هم در قانون مدني در مقام بيان و احصاي موانع ارث بوده اند و اين مورد را از موانع به حساب نياورده اند.
اما اين مسأله كه زوج خود منشأ ايجاد مهر براي زوجه شده است و همچنين خود، مديون او به شمارمي آيد نمي تواند مانع از ارث زوج از مهريه باشد; زيرا مهر اگر در ذمه باشد مانند تمام ديون ديگر است و ويژگي خاصي از اين جهت ندارد و همچنان كه اگر يكي از ورثه به مورث خود مديون باشد به ميزان سهم الارثش از آن دين ارث مي برد و در همان ميزان تهاتر حاصل مي شود.
_________________ پاورقي _________________
1ـ امام خميني (ره )، تحرير الوسيله ، مؤسسه النشر الاسلامي ، قم ، ج 2، ص 356، مسأله 2.